Tijdens mijn kinder- en tienerjaren had ik altijd het gevoel dat de dingen steeds makkelijker gingen. Daarmee bedoel ik niet noodzakelijk spreken, fietsen, koken.

Ik bedoel contact houden met elkaar. Mijn metekindje vertelt me hoe ze vrienden heeft over heel Europa, sommigen wonen al jaren in het buitenland. Wij zouden duur getelefoneerd hebben, misschien zelfs met een tegoed op een kaartje, brieven geschreven. Zij smst, whatsAppet en skypet erop los. Zij weet wat S in Parijs als ontbijt heeft gegeten, zij volgde twee minuten les met P in Oxford via videochat, en lachtte mee over de trui van de docent.

Natuurlijk vraagt het nog steeds een inspanning van de beide partijen om de vriendschap in stand te houden, maar (bijna) niet méér dan wanneer iemand aan de andere kant van het land woont.

En niet alleen contact houden werd makkelijker, het reizen werd dat ook. Ik ben opgegroeid met douanes, maar ook nog met de vier portemonneetjes op weg naar Italië: eentje voor de Belgische franken, eentje voor de Luxemburgse, eentje voor de Franse, eentje voor de lires, … Ook dat hoeft allemaal niet meer. Alles en iedereen groeide naar elkaar toe.

Ik boek online een appartementje van iemand in Londen, die ik niet ken en nooit zal ontmoeten, om er een weekendje door te brengen met mijn nicht en mijn metekindje. Ik reserveer de drie eurostar tickets en plaats ze op mijn smartphone, zodat ze gescand kunnen worden. Ik heb op Google maps opgezocht hoe we van het station naar het appartementje kunnen geraken. Het gaat allemaal zo vlot en allemaal zo gemakkelijk.

Waarom zitten wij dan nu maar met twee in de trein, die het station verlaat richting Brits eiland?

Waarom bekruipt me nu het gevoel dat de poorten naar die periode van ‘vrijheid blijheid’ aan het sluiten zijn? Dat de speeltijd voorbij is?

Omdat mijn nicht, die als Finse met mijn neef trouwde meer dan 20 jaar geleden, niet mee mocht op de trein. Terwijl wij het station verlaten, staat zij aan de controlepost met een papiertje waar wat op gekrabbeld is, terwijl er boeken met gele kaft worden bovengehaald, vol met regeltjes over wie wel en wie niet.

En Finse dames met een Belgische verblijfsvergunning, die meer dan 20 jaar wonen en werken in België, die twee Belgische kinderen hebben – die niet.

Hier zal wel een logische verklaring voor zijn. Iets met Finland dat niet in de Shengenzone zit, niet helemaal in de EU. Op dit moment mogen EU-inwoners nog met een identiteitskaart reizen naar de UK (zonder paspoort dus), maar niet voor lang meer. En Finse EU-inwoners, die nu dus ook al niet meer. Want het is niet omdat België je verblijf vergunt, dat ze je zomaar Groot-Brittannië gunnen. Of zoiets.

Na het kiezen voor de Brexit, en iemand als Trump. De angst die erin zit dat andere landen ook voor iemand als Marine Le Pen gaan stemmen.

Kiezen wij om een andere richting uit te groeien? Niet naar elkaar toe, weg van elkaar? En hoe werkt dat dan, als je op een bol leeft? Welke kant is dat dan op?